Zonnebrandcrème; een bewezen effectieve bescherming tegen huidkanker.

Huidkanker is de meest voorkomende soort kanker in Nederland. Jaarlijks zijn er 82.800 mensen die de diagnose krijgen. Er zijn verschillende vormen van huidkanker zoals melanoom, basaalcelcarcinoom en plaveiselcarcinoom.

Meer informatie over huidkanker vind je hier
 
Om te kunnen begrijpen hoe huidkanker ontstaat is het belangrijk om te weten hoe de huid is opgebouwd en hoe wat de invloed van UV licht op de huid is. 

Het menselijk lichaam is omgeven door een aantal cellagen die samen de huid vormen. De huid beschermt het lichaam tegen uitdroging en allerlei ziekteverwekkers en speelt daarmee een belangrijke functie in ons afweersysteem.
 
De menselijke huid bestaat uit de volgende delen:

1- Opperhuid (epidermis); dit is het buitenste deel van de huid en is opgebouwd uit een aantal lagen van aaneengesloten cellen, genaamd de epitheelcellen.
2- Lederhuid (dermis); deze bevindt zich onder de opperhuid en bestaat uit elastisch bindweefsel. In de lederhuid bevinden zich bloedvaten, lymfevaten, zenuwen, haarspiertjes, zintuigen zoals tast-, druk-, koude-, warmte- en pijnzintuigen.
3- Onderhuids bindweefsel (subcutis); dit weefsel bestaat uit bindweefsel waarin vet ligt opgeslagen en verbindt de huid met de onderliggende spieren en beenderen

Bron afbeelding

De huid heeft verschillende functies:

1- Bescherming onderliggende weefsels tegen indringers, schadelijke stoffen, straling en uitdroging (dit laatste door middel van de talgklieren die talg produceren en daarmee een vuil- en waterafstotend laagje vormen ter voorkoming van uitdroging)
2- Opnemen van prikkels uit de omgeving door middel van de tast-, druk-, koude-, warmte- en pijnzintuigen
3- Opslag van vet waardoor het lichaam onderhuids bindweefsel kan verbinden met spieren en beenderen
4- Op peil houden van de lichaamstemperatuur door middel van de zweetklieren die als functie hebben om de temperatuur van het lichaam te regelen en de uitscheiding van onder andere zout (zweet) te reguleren
5- Productie van vitamine D. Slechts 10% van vitamine D komt via inname voedsel, de rest via aanmaak in de huid via zonlicht. Maar dat betekent niet dat je de hele dag zonlicht nodig hebt. Voor een lichte huid is 15-30 minuten direct zonlicht op handen en gezicht genoeg.

Bron afbeelding

Meer informatie over zon en vitamine D vind je hier

Het spectrum van licht varieert van het infrarood bij golflengten die langer zijn dan zichtbaar licht tot het ultraviolet bij golflengten die korter zijn dan zichtbaar licht.

Hoe zit dat nu met Uv-straling?

Uv-straling is onderverdeeld in 3 hoofdgroepen:

• UV-A
• UV-B
• UV-C

UVA heeft de minste energie. Maar kan ervoor zorgen dat huidcellen verouderen en indirecte schade aan het DNA veroorzaken. UVA worden voornamelijk in verband gebracht met huidbeschadigingen op de lange termijn, maar men denkt ook bij sommige huidkankers.

Bron afbeelding

​UVB heeft meer energie dan UVA-stralen. Ze kunnen het DNA in huidcellen direct beschadigen en zijn de belangrijkste stralen die zonnebrand veroorzaken. Er wordt ook gedacht dat ze de meeste huidkankers veroorzaken.

Bron afbeelding

​UVC heeft meer energie dan de andere soorten Uv-stralen. Gelukkig reageer UVC met ozon hoog in onze atmosfeer en bereiken deze stralen ons niet, dus zijn ze normaal gesproken geen risicofactor voor huidkanker.

Wanneer de huid onbeschermd is tegen de zon, kan Uv-straling het DNA beschadigen en cellen doden. Als het lichaam deze schade niet kan herstellen, kan de cel zich ongecontroleerd gaan delen en groeien. Deze groei kan uiteindelijk een tumor vormen. UV brengt een reactie op gang tussen twee moleculen thymine, een van de basen van DNA. Het resulterende thymine-dimeer is zeer stabiel, maar herstel van dit soort DNA-schade - meestal door de twee basen weg te snijden en vervangen - is redelijk efficiënt. Hoe meer blootstelling aan UV, hoe meer thymine-dimeren er in het DNA worden gevormd en hoe groter de kans op een verkeerde reparatie of een "gemiste" dimeer: een cel kan zijn normale functie niet meer vervullen; de cel gaat dood of kan transformeren in een kankercel.

Bron afbeelding

​Hoe beschermt zonnebrandcrème?

Zonnebrandcrème werkt door organische en anorganische actieve ingrediënten te combineren die de huid beschermen tegen de zonnestralen. Er zijn twee hoofdtypen zonnebrandcrème beschikbaar;
​

• Fysieke zonnebrandcrème
• Chemische zonnebrandcrème

Fysieke zonnebrandcrème, ook wel "minerale" zonnebrandcrème genoemd, bevat anorganische fysieke UV-filters op basis van zinkoxide en titaniumoxide die de zonnestralen reflecteren, verstrooien en blokkeren voordat ze de huid binnendringen. Deze worden op opperhuid aangebracht en niet door de huid opgenomen. Deze zonnebrandcrème biedt gelijk effectieve bescherming tegen de zon en hoeft niet in te werken.

Bron afbeelding

Chemische zonnebrandcrème werkt op een andere manier, het bevat organische (op koolstof gebaseerde) actieve ingrediënten die zijn ontworpen om bij contact Uv-straling te absorberen. Een ‘chemische reactie’ vindt plaats bij blootstelling aan de zon. Chemische zonnebrandcrème dringt door in de huidlaag om hier als het ware de UV-A en UV-B stralen te absorberen, waardoor de Uv-stralen onschadelijk worden. De chemische zonnebrandcrème heeft ongeveer 30 minuten nodig om in de huid te kunnen dringen, voordat de voldoende bescherming geeft.

Bron afbeelding

​Werken zonnebrandcrèmes tegen huidkanker?

Ja, zonnebrandcrèmes met een hoge beschermingsfactor van minimaal 30 werken uitstekend in de preventie van huidkanker. Dat laten diverse, grote studies keer op keer weer zien. Regelmatig smeren voorkomt huidverbranding, -beschadiging en huidkanker.
Sunscreen Use and Melanoma Risk Among Young Australian Adults

Voorkomen zonnebrandcrèmes de opname van vitamine D?

Ja, ze remmen dit af, maar met normaal gebruik van de zonnebrandcrème heeft dit geen invloed op hoeveel vitamine D die je opneemt; dit is geheel voldoende voor dagelijkse behoeften.
Does chronic sunscreen use reduce vitamin D production to insufficient levels?
The effect of sunscreen on vitamin D: a review

​Veroorzaken zonnebrandcrèmes huidkanker?

Nee, dat doen ze niet. Er is geen enkel medisch wetenschappelijk bewijs dat zonnebrandcrèmes kanker veroorzaken.
Use of sunscreen and risk of melanoma and non-melanoma skin cancer: a systematic review and meta-analysis

Wat kan ik nog meer doen om huidkanker te voorkomen?

Jezelf beschermen met kleren, hoofddeksel en zonnebril wanneer je langdurig in de zon bent helpt ook. En uiteraard wanneer de zon op haar hoogste punt aan de hemel staat, tussen 12.00u en 15.00u, de schaduw opzoeken. Maar ook dan geldt; insmeren met een zonnebrandcrème want ook in de schaduw kan je huid verbranden en DNA-schade oplopen.