Wat is Chitine?

​Chitine is in het nieuws en de welbekende propaganda kanalen schilderen het af als iets gevaarlijks, iets giftigs. Daarom wat informatie over wat chitine is, waar je het aantreft en of het echt gevaarlijk is.
 
Chitine, Grieks voor tuniek of envelop, is een in de natuur voorkomende biopolymeer. Naast cellulose, dat een belangrijk component is van de celwand van planten, is chitine het meest voorkomende polymeer in de wereld.
 
Een polymeer is een ketting van vele dezelfde moleculen, in het geval van cellulose is dat glucose (suiker) en in het geval van chitine is dat een afgeleide van glucose, N-acetylglucosamine, een amidederivaat. Chitine is dus een aminosuiker.

Chitine wordt geproduceerd door vele diersoorten, geleedpotigen, spinachtigen, nematoden en schimmels. De meest bekende bron in je dieet zijn waarschijnlijk algen, paddenstoelen en schaaldieren; zoals garnalen, kreeft en krabben.
 
Chitine is belangrijk als ondersteuning van structuur, het is stevig en werkt een beetje als bot voor vele andere diersoorten. In insecten is het een bestanddeel van de huid, de luchtpijp en de darmen. Ook interessant is dat chitine het belangrijke vermogen tot hermodelleren geeft dat morfogenese mogelijk maakt.
 
Omdat insecten veel chitine bevatten en de verandering van voedselbronnen naar meer insect-bevattende producten verschuift, zorgt chitine voor veel belangstelling en, natuurlijk, de nodige misinformatie.
 
Wat feiten:
 

• Chitine is geen eiwit, al lijkt het wel wat op eiwit omdat het beide polymeren zijn. Eiwit is opgebouwd uit aminozuren, terwijl chitine is opgebouwd uit aminosuikers. Wij kunnen zelf geen chitines maken, maar we hebben wel enzymen die vergelijkbaar zijn met chitinase: het eiwit dat voor de afbraak van chitines zorgen.

 

• Chitine is al onderdeel van je dieet als je paddenstoelen, slakken, schaaldieren of algen eet.

 

• Chitine is een onoplosbare vezel. Vezels zijn belangrijk; een bestanddeel dat je darmen en darmflora nodig hebben. De bacteriën in je darmen kunnen vezels afbreken, voor velen is het een zeer belangrijke bron van voedsel (chitine heeft prebiotische eigenschappen). De darmbacterieën zetten vezels om in SCFAs (short chain fatty acids): korte vetzuren. Deze vormen een voedselbron voor de cellen van je darmen en regelen ook veel andere processen zoals onderdeel van je immuunsysteem.

 

• Sommige chitines hebben antioxiderende eigenschappen. Deze binden aan vrije radicalen. Dit kan bijdragen aan het verminderen van celbeschadigingen en kanker. Denk hierbij voornamelijk aan de darmen.

 

• Sommige chitines kunnen zich binden aan vetten (cholesterol) en daarmee het cholesterolgehalte in het bloed verlagen.

 

• Bepaalde vormen van chitine hebben goede smaken. Met name microkristallijne chitine wordt gebruikt als voedingsadditief voor smaakverbetering.

 

• Chitine is al heel lang populair in de voedingsindustrie en is dus niet nieuw. Het fungeert als emulgator en stabilisator in veel producten. Daarnaast is het ook nog eens een conserveringsmiddel (tegen schimmels).

 

• Zelfs als je denkt nog nooit chitine te hebben gegeten, je bent er misschien wel mee in aanraking gekomen. Ook in de medische wereld heeft het namelijk toepassingen zoals in huidtransplantaties, contactlenzen en oplosbare hechtingen.

• Chitine is ook een belangrijk bestanddeel van meststoffen. Het stimuleert planten om te groeien.

 

• Chitine kan zelfs zware metalen uit water zuiveren.

 

• Chitine, net zoals vele production die we tot ons nemen, is niet lichaamseigen. We kunnen er dus een immuunreactie tegen maken. Net zoals tegen pindas of pollen. Een allergiesche reactie kan ook tegen chitines optreden. Dit is goed bestudeerd in, vooral de longen, van muizen met het toedienen van chitine. Het lijkt niet waarschijnlijk dat chitine, dat van nature in het milieu aanwezig is en deel van onze voedselketen, ook kan bijdragen aan extra allergische of ontstekingsreacties.​

 
 
Kort samengevat: chitine is een veel voorkomende, biologisch afbreekbare en niet gevaarlijke/giftige stof waar we al heel lang mee in contact zijn en in onze voedselketen zit. Het is niet nieuw, maar heeft vele voordelen voor onze gezondheid en het millieu. 
 
 
Extra literatuur:
 
https://www.nature.com/articles/s43016-022-00591-y
 
https://biologydictionary.net/chitin/